همه ما تا حدودی با بیماری ام اس (MS) آشنایی داریم. این بیماری مزمن سبب ناتوانی سیستم عصبی می شود که با التهاب در ناحیه مغز و نخاع مشخص می شود. برخی از افراد این تصور را دارند که این بیماری نقش فلج کننده دارد و فرد مبتلا به این بیماری قادر. به انجام هیچ نوع فعالیت ورزشی نیست. خوشبختانه پیشرفت علم پزشکی نشان داده که ورزش برای ام اس مفید واقع شده است و بیماران مبتلا به ام اس که به فعالیت های ورزشی می پردازند در مقایسه با سایر بیماران ام اس که هیچ گونه فعالیت ورزشی انجام نمی دهند توانایی و عملکرد بالایی دارند. ورزش توانسته نقش مهمی در درمان و بهبود روحیه و حتی حفظ ظرفیت بیماران ام اس داشته باشد. در این محتوا سعی شده به اهمیت و نقش ورزش برای ام اس، تاثیری که ورزش بر بیماری ام اس دارد و معرفی برخی از ورزش هایی که برای بیماران ام اس مضر است پرداخته شود.
درمان بیماری ام اس و ورزش درمانی
انجام فعالیت های ورزشی منظم از مهمترین اقداماتی است که هر فرد در جهت ارتقاء و حفظ سلامتی خود باید انجام دهد. با پیشرفت علم روز به روز تاثیر ورزش در کنترل و درمان بسیاری از بیماری های روحی و جسمی شناخته می شود. بیماری ام اس یکی از این نوع بیماری ها است که اثرات مثبت ورزش و فعالیت های بدنی منظم و اصولی در درمان آن به اثبات رسیده است. متاسفانه تاکنون با پیشرفت علم پزشکی هیچ گونه درمان قطعی برای این بیماری خاص پیدا نشده است، اما اثرات مثبت ورزش برای ام اس به اثبات رسیده است.
ذکر این نکته هم ضروری است که انجام حرکات ورزشی برای بیماران ام اس نیازمند داشتن برنامه اصولی و زیر نظر متخصص است. یک سری ورزش های مضر برای ام اس وجود دارد که خستگی بسیار زیادی را برای بیماران ام اس ایجاد می کند و سلامتی این افراد را تهدید می کند، بنابراین بیماران مبتلا به ام اس هم در حین انجام ورزش باید دقت لازم را داشته باشند که بنا بر توانایی بدن یک سری تمرینات تعادلی را انجام دهند.
انجام حرکات ورزشی منظم به داشتن جسم و ذهن سالم در این بیماران کمک می کند. از دیگر اثرات مثبت ورزش برای ام اس این است که خطر ابتلا به بسیاری از مشکلات و بیماری های مزمن مانند بیماری های قلبی و دیابت را کاهش می دهد. نتایج حاصل از تحقیقی که در سال ۲۰۱۹ بر روی بسیاری از بیماران ام اس صورت گرفت نشان داد که انجام ورزش های هوازی و فیزیوتراپی توانسته است بسیاری از مشکلات جسمی و روحی این بیماران را بهبود ببخشد.
در مقالات گذشته درباره درمان بیماری ام اس صحبت کرده ایم که از اینجا می توانید مطالعه کنید.
ورزش برای ام اس
با توجه به اینکه بیماری ام اس یک بیماری خود ایمنی است، بنابراین ضروری است که اطلاعاتی در مورد این بیماری و در مورد تاثیر ورزش بر بیماری ام اس بیشتر بدانیم. در این محتوا سعی شده به مهمترین تاثیرات ورزش بر بیماری ام اس بپردازیم. هر چند که اثرات مفید حرکات ورزشی در بهبود حالات جسمی و روحی بیماران ام اس بسیار فراتر از مواردی است که به آن اشاره می شود، اما سعی شده به مهمترین این موارد پرداخته شود.
- پیشگیری از بسیاری از بیماری های روحی همچون استرس، اضطراب و افسردگی.
- بهبود عملکرد سیستم های اسکلتی و عضلانی.
- بهبود در عملکرد قلب و تنظیم گردش خون.
- بهبود دهنده عملکرد سیستم گوارشی.
- بهبود عملکرد نخاع، مغز.
- بهبود عملکرد غده های درون ریز و برون ریز بدن و … در واقع مهمترین هدف از انجام ورزش برای ام اس علاوه بر بهبود روحیه به بازیابی توانایی عضلانی و عصبی از دست رفته، اختلال در تعادل و راه رفتن و سایر اختلالات حرکتی و … است.
آیا انجام ورزش بدنسازی برای بیماران ام اس مفید است؟
برخی از افراد تصور اشتباهی دارند که ورزش برای ام اس بی فایده است و نه تنها در بهبود حالات روحی و جسمی آنها موثر نیست بلکه خستگی زیادی را برای آنها به همراه دارد. در صورتی که این باورهای غلط را باید کنار گذاشت. از آنجایی که بیماری ام اس به مرور ضعف عضلانی را به وجود می آورد بنابراین انجام ورزش بدنسازی برای بیماران ام اس بسیار مفید می باشد و با انجام ورزش بدنسازی اصولی به مرور توانایی این افراد برای انجام فعالیت های روزانه بالا می رود.
بهبود در قدرت عضلانی، بهبود در توانایی انجام فعالیت های روزانه و شغلی، و کاهش احساس خستگی زود هنگام با انجام ورزش بدنسازی در این بیماران مشاهده شد. از آنجایی که ورزش بدنسازی عوارض برای بیماران ام اس به دنبال ندارد پزشکان در حال انجام یک سری تحقیقات هستند که در آینده نزدیک بتوانند این ورزش را به عنوان درمان برای این بیماری معرفی کنند. تحقیقات صورت گرفته بر روی تعدادی از بیماران ام اس که ورزش بدنسازی را انجام میدادند نشان داد که بعد از گذشت حدود ۸ هفته از انجام این ورزش ماهیچه این بیماران تا حدودی قوی تر شده بود و اینکه آنها بهتر می توانستند راه بروند و کمتر احساس خستگی و ناتوانی کنند.
انجام تمرینات تعادلی برای بیماران ام اس
ورزش برای ام اس امروزه یکی از مهمترین مباحثی است که در سراسر دنیا بر روی آن بررسی های زیادی صورت می گیرد. با توجه به عدم تعادل یا تعادل کم بیماران ام اس ضروری است در کنار مصرف داروها یک سری ورزش های انجام شود که به افزایش تعادل این بیماران کمک کند. انجام تمرین های قدرتی، تمرین های افزایش تحمل و توانبخشی های حسی- حرکتی و … برای افزایش تعادل بیماران ام اس مورد استفاده قرار می گیرد.
خوشبختانه امروزه بسیاری از مراکز توانبخشی با تجویز تمرینات تعادلی برای بیماران ام اس در افزایش تعادل نقش مهمی را ایفا می کنند. قبل از هر چیزی پزشک باید علت عدم تعادل را در بیماران ام اس شناسایی کند و در صورتی که علت عدم تعادل را، ضعف عضلانی عنوان کنند. یک سری وسایل مانند واکر و عصا را برای افزایش تعادل بیمار تجویز می کند. در صورتی که سرگیجه یا عوامل دیگری در عدم تعادل بیماران ام اس نقش داشته باشند از روش های دیگری برای کاهش این عدم تعادل استفاده می کنند.
معرفی ورزش های مضر برای ام اس
با توجه به اثربخش بودن ورزش برای ام اس نباید این باور به وجود بیاید که انجام تمام حرکات ورزشی و هر نوع ورزشی برای بهبود بیماران ام اس مفید است. با توجه به ضعف عضلانی بیماران ام اس باید توجه داشت که هر نوع ورزشی برای این افراد مناسب نیست. هر بیمار باید با توجه به شرایط بدنی که دارد به انجام ورزش بپردازد در صورتی که برخی از حرکات ورزشی ممکن است برای بعضی از بیماران مفید باشد. در حالی که برای بعضی از بیماران خسته کننده باشد و نمی توان گفت چه نوع ورزشی برای این بیماران مضر است. در برخی از موارد ما زمانی از مضر بودن یک حرکت ورزشی برای بیمار ام اس مطلع می شویم که بیمار از انجام این حرکت شکایت می کند.
یکی از نکات بسیار مهمی که باید در حین ورزش برای ام اس در نظر داشت این است در صورتی که فرد در حین ورزش کردن با این علائم مواجه شد بهتر است که انجام حرکات ورزشی را متوقف کند که در اینجا به برخی از این علائم اشاره می کنیم.
- احساس گرمای بیش از حد
- ایجاد حالت سرگیجه
- خسته شدن زیادی در حین انجام ورزش
- عدم تعادل در انجام حرکات ورزشی و … که بهتر است سریعا بیمار به استراحت بپردازد. برای جلوگیری از حالت پیش آمده بهتر است بیماران قبل از شروع ورزش یک سری حرکات کششی را انجام دهند و در حین ورزش به اندازه کافی آب بنوشند و با سرعت کم و مناسب به انجام حرکات ورزشی بپردازند.
سخن پایانی
بیماری ام اس یک بیماری خود ایمنی است که ممکن است برای هر یک از ما اتفاق بیفتد. ابتلا به این بیماری به معنای پایان زندگی نیست خوشبختانه ورزش برای ام اس مفید واقع شده است. با داشتن روحیه قوی و انجام ورزش مفید می توان به مرور بهبودی کافی را به دست آورد و از زندگی کردن لذت برد هر چند که این بیماری درمان قطعی ندارد. محققین در حال کشف اثرگذاری بیشتری از ورزش برای ام اس هستند و تا حدودی هم به اثرات مثبت این بیماری رسیده اند و امید دارند که در آینده ای نزدیک بتوانند انجام حرکات ورزشی را به عنوان بخشی از روش درمان این بیماری معرفی کنند.
اثرات مفید ورزش برای ام اس و سایر بیماری ها و حتی در زندگی افراد سالم هم به اثبات رسیده است و مهمترین تاثیری که دارد این است که در بهبود حالات روحی افراد بسیار موثر می باشد. متاسفانه بیماری ام اس بیشتر در جوانان رخ می دهد و برخی از افرادی که به این بیماری مبتلا می شوند سریعا روحیه خود را از دست می دهند. در این محتوا ما سعی کردیم به نقش و اثرات مثبت ورزش برای ام اس بپردازیم. ابتلا به این بیماری به معنای پایان راه نیست و می توان همانند سایر افراد به زندگی روزمره خود ادامه داد و با ورزش در قوی تر شدن عضلات و بهبود تعادل بدن کمک کرد.