پیشرفت تکنولوژی و زندگی در دنیای مدرن توانسته انجام امور را برای مردم آسانتر کند اما این راحتی معایب و عوارض خطرناکی به همراه دارد. سبک زندگی امروزی موجب بروز بیماری هایی چون کبد چرب شده است. همه گیری غذاهای چرب و صنعتی، مشاغل اداری و کم تحرک، عدم ورزش و… همه و همه از عوامل ابتلا به بیماری کبد چرب هستند. افزایش تحرک و کاهش مصرف غذاهای چرب می تواند در درمان این عارضه بسیار موثر واقع شود. از این رو ورزش برای کبد چرب بهترین درمان محسوب می شود. با انجام یک سری از حرکات ورزشی به صورت روزانه می توانید از ابتلا به این بیماری بپرهیزید و در صورت برخورداری از کبد چرب آن را درمان کنید. عدم توجه به این عارضه می تواند زندگی شما را به خطر بیندازد. با توجه به اهمیت موضوع در این فرصت قصد داریم با بیماری کبد چرب و راه های درمان آن بیشتر آشنا شویم.
بیماری کبد چرب یا Fatty Liver Disease
کبد یکی از بزرگترین ارگان های داخلی بدن است که وظیفه ی تجزیه ی مواد غذایی به منبع انرژی و دفع سموم را بر عهده دارد. بیماری کبد چرب یا تنبلی کبد به حالتی برگشت پذیر از ازدیاد واکوئل های چربی در سلول های کبد اطلاق می شود. این عارضه به دو صورت الکلی و غیر الکلی بروز می کند. همیشه مقداری چربی در کبد وجود دارد، اما اگر این مقدار به بیش از ۵ الی ۱۰ درصد وزن کل کبد افزایش یابد، فرد به بیماری کبد چرب مبتلا شده است. متاسفانه این بیماری تا زمانی که به مرحله ی حاد نرسد هیچ گونه علائمی مبنی بر ابتلای فرد از خود نشان نمی دهد. مصرف نوشیدنی های الکلی، اضافه وزن و چاقی، مصرف غذاهای چرب، عدم ورزش، کم تحرکی و… از عوامل ابتلا به بیماری کبد چرب هستند. ناگفته نماند که مصرف برخی از داروها موجب رسوب چربی در کبد می شود. همان طور که گفته شد این بیماری به سه دسته ی کلی تقسیم می شود.
• کبد چرب الکلی AFLD
• کبد چرب غیر الکلی NAFLD
• کبد چرب بارداری
کبد چرب غیر الکلی NAFLD
بیماری کبد چرب غیر الکلی زمانی رخ می دهد که مصرف بیش از اندازه ی خوراکی های چرب موجب ازدحام چربی در بافت های کبد شده و کبد از شکستن چربی ها ناتوان بماند. علائم آن زمانی در بدن بروز می کند که بیش از ۱۰ درصد وزن کبد را چربی فرا گرفته باشد. در موارد حاد بیماری کبد چرب منجر به زخم و نارسایی کبدی می شود. این بیماری در نوع غیر الکلی، خود نیز به چند دسته ی مختلف تقسیم می شود.
کبد چرب الکلی AFLD
مصرف نوشیدنی های الکلی موجب آسیب به کبد می شود و از شکستن چربی ها جلوگیری می کند. پس از ابتلا به بیماری کبد چرب در مراحل اولیه می توان با خودداری از مصرف الکل به درمان کبد کمک کرد. در غیر این صورت وضعیت کبد به مرور حاد تر شده و به سیروز کبدی منتهی می گردد.
کبد چرب بارداری
بیماری کبد چرب ناشی از بارداری در مقایسه با سایر نمونه ها نادر تر است. این بیماری عوارض بسیار خطرناکی چون؛ نارسایی کبدی و کلیوی، عفونت و خونریزی شدید و… را به همراه دارد و برای مادر و فرزند خطرناک است. دلیل بروز این بیماری در افراد باردار هنوز به طور کامل و دقیق مشخص نشده است. اما به طور قطع با هورمون های بارداری در ارتباط است. به طور معمول این بیماری پس از زایمان بهبود می یابد.
بیشتر بخوانیم: فواید دویدن برای لاغری؟!
علل بروز بیماری کبد چرب
دلایل اصلی کبد چرب همچنان ناشناخته مانده است. اما می توان اختلالات بالینی در بروز کبد چرب را شناسایی کرد. ۸۰ درصد افراد مبتلا به بیماری کبد چرب از اضافه وزن رنج می برند. از این رو دیابت و بالا بودن میزان چربی خون را می توان از دلایل ابتلا به بیماری کبد چرب دانست. عواملی چون مصرف برخی دارو ها و بعضی از عمل های جراحی می تواند با افزایش چربی موجود در کبد همراه گردد. به طور کلی عواملی که موجب کبد چرب می گردند شامل؛ رژیم غذای نامناسب، استرس، مصرف دارو، مصرف مداوم غذاهای فست فود ، مصرف نوشیدنی الکلی و… هستند. با ایجاد تغییر در سبک زندگی و مصرف غذای سالم، ورزش مداوم، پرهیز از عوامل استرس زا و… می توان از ابتلا به این بیماری جلوگیری کرد.
تاثیر ورزش برای کبد چرب
همانطور که پیشتر به آن اشاره کردیم عواملی که موجب ابتلا به بیماری کبد چرب می شوند کم تحرکی و مصرف غذاهای چرب هستند. چه چیزی برخلاف کم تحرکی است و موجب دفع چربی های اضافه می شود؟ جواب بسیار ساده است. انجام ورزش برای کبد چرب بسیار مفید بوده و علاوه بر اینکه از ابتلا به بیماری کبد چرب جلوگیری می کند، موجب درمان آن در افراد مبتلا نیز می شود. در گذشته افراد جامعه برای انجام امور به تحرک بیشتری نیاز داشتند و از فروش غذاهای نیمه آماده و چرب خبری نبود. اما در زندگی مدرن امروزی کم تحرکی و مصرف غذاهای چرب موجب همه گیری بیماری کبد چرب شده است.
ورزش برای کبد چرب حتی اگر موجب کاهش وزن نگردد باز هم در درمان این بیماری موثر است. با انجام تمرینات ورزشی به صورت روزانه و فقط ۱۵۰ دقیقه در هفته میتوانید سلامت کبد خود را بازیابید. ورزش برای کبد چرب به عنوان بهترین درمان برای این بیماری تلقی می شود و برخلاف روش های دیگر مانند مصرف دارو هیچگونه عوارضی به دنبال ندارد. تاثیر ورزش برای کبد چرب زمانی به وضوح مشخص می شود که به صورت منظم و ممتد انجام گیرد. از این رو با استفاده از یک برنامه ی ورزش برای کبد چرب به صورت مشخص و مدون، درمان کبد خود را آغاز کنید.
ما قبل تر در مجله حستایل در مقاله ای، درباره این بیماری و انواع گرید کبد چرب به صورت مفصل صحبت کرده ایم. اگر مایل هستید که بیشتر با بیماری کبد چرب آشنا شوید، پیشنهاد می کنیم مقاله “انواع گرید کبد چرب (معرفی گرید ۱ تا ۴)” را مطالعه کنید.
بهترین ورزش برای کبد چرب
بهترین ورزش برای کبد چرب که در درمان این بیماری موثر است، ورزش های هوازی و چربی سوز هستند. ورزش های هوازی به انجام حرکات تحرکی اطلاق می شود که برای انجام آنها از وزن خارجی استفاده نمی شود. ورزش های هوازی جهت افزایش ضربان قلب و تسریع سوخت و ساز بدن انجام می گیرند. تمرینات هوازی به صورت طولانی مدت و مداوم باید انجام شوند تا بتوانند در درمان کبد چرب موثر باشند. در ادامه به طور اختصار به بهترین نمونه های آنها اشاره شده است.
تاثیر دوچرخه ثابت و کبد چرب
دوچرخه ثابت و کبد چرب به طور مستقیم با یکدیگر در ارتباط هستند. استفاده ی مداوم از دوچرخه ثابت می تواند به کاهش چربی کبد کمک کند. برای کسب بهترین نتیجه با دوچرخه ثابت و کبد چرب باید به چند نکته ی بسیار مهم توجه کنید.
• حتما میزان قند خون خود را قبل از شروع تمرین بررسی کنید.
• برای تعیین مدت زمان تمرین با دوچرخه ثابت و کبد چرب، بهتر است قبل از اقدام با پزشک خود مشورت کنید.
• رژیم غذایی بدون چربی و مواد قندی برای خود در نظر بگیرید.
• قبل از شروع ورزش دوچرخه ثابت و کبد چرب با انجام حرکات کششی بدن خود را گرم و آماده کنید.
• حرکت دوچرخه ثابت و کبد چرب را به صورت آرام آغاز کرده و به مرور بر سرعت آن بیفزایید.
پیاده روی
پیاده روی بهترین ورزش برای کبد چرب می باشد که برای هر نوع بیماری تجویز می گردد. این روش درمان رایگان است و هیچ گونه محدودیت مکانی ندارد. بهترین زمان پیاده روی برای کبد چرب صبح زود است که آلودگی هوا به کمترین میزان خود می رسد. برای انجام ورزش پیاده روی جهت درمان کبد چرب باید به نکات زیر توجه کنید.
• قبل از شروع پیاده روی میزان قند خون و فشار خون خود را اندازه بگیرید.
• از پیاده روی در مکان های شلوغ با هوای آلوده خودداری کنید.
• از مسیر های صاف و بدون شیب برای پیاده روی استفاده کنید. مسیر های شیب دار به زانوهای شما آسیب می رسانند.
• در صورت امکان به هنگام پیاده روی ضربان قلب خود را اندازه گیری کنید.
فواید طناب زدن برای کبد چرب
طناب زدن در زمره ی ورزش های با شدت بالا محسوب می شود. این نوع ورزش ها در بازه ی زمانی کوتاه انجام می شوند. اما در همین مدت کوتاه میزان تحرک به شدت بالا است. به هنگام طناب زدن دستگاه گردش خون و سیستم تنفسی تقویت شده و موجب کاهش چربی کبد می گردد. البته انجام این ورزش برای کبد چرب بسیار مفید است، اما ممکن است انجام آن برای افرادی که دچار اضافه وزن هستند مشکل باشد. به هنگام طناب زدن ضربان قلب به ۱۶۰ الی ۱۸۰ در دقیقه افزایش می یابد.
میزان انرژی مصرفی به هنگام طناب زدن برابر با دویدن با سرعت ۱۰ کیلومتر بر ساعت است. این ورزش برای کبد چرب بسیار مفید است و افرادی که به این بیماری مبتلا هستند می توانند به درمان آن کمک کنند و یا از مبتلا شدن به آن جلوگیری نمایند. البته با این که فواید طناب زدن برای کبد چرب بسیار زیاد است، اما انجام این حرکت برای افراد مسن، دارای اضافه وزن، کسانی که مشکل ارتوپدی دارند، افراد باردار و دارای پروتز های زیبایی، می تواند مضر باشد.
سخن پایانی
انجام ورزش برای کبد چرب الکلی هیچ محدودیتی ندارد و در واقع هرچه زمان بیشتری را صرف آن کنید سریع تر بیماری خود را درمان می کنید. اما اغلب بیماران کبد چرب غیر الکلی، دارای اضافه وزن هستند و ورزش برای کبد چرب شاید برای آنها با سختی های فراوانی همراه باشد. با توجه به این موضوع این افراد باید تحت نظارت فردی متخصص، ورزش برای کبد چرب را آغاز نمایند. بیماری کبد چرب نوع ساده، با انجام ورزش به صورت منظم قابل درمان است. اما در موارد حاد میزان ورزش و فعالیت بدنی باید افزایش یابد.
