معرفی انواع صنایع دستی اهواز

مقدمه
صنایع دستی اهواز حاصل هنر و سخت کوشی مردمی است که دم دستی‌ترین مواد را به عالی‌ترین مصنوعات هنری تبدیل می‌کنند. هنر با مردم این خطه باستانی، همزاد است. در شاخ و برگ نخل‌های خرما، در کپرهای ، در حاشیه تالاب‌ها و هورها می‌توان جلوه‌های هنر این مردم را دید. اهواز شهری مدرن و زیباست. این شهر در کنار ساحل کارون با پل های معروفش مقصد گردشگران خوش سلیقه‌ای است که در بهار به آن جا سفر می‌کنند. این شهر بازارچه ها و فروشگاه‌هایی دارد که هر یک از مظاهر هنر این مردم خونگرم و صبور را در خود جا داده است. لمس هنر صنعتگران این شهر در ظرف این کلمات نمی‌گنجد. اما شاید بتوان گوشه‌ای از هنر صنایع دستی این خطه را به شما نشان داد. لطفا با ما همراه باشید. اگر به دنبال سوغاتی هستید یا می خواهید ره آورد با ارزشی از سفرتان به خانه ببرید، حیف است از قلمزنی های اهواز به سادگی عبور کنید. در ادامه به این هنر صنعت اصیل ایرانی می پردازیم.

آشنایی با ظروف قلم زنی اهواز

هنر قلم زنی یکی از صنایع دستی اهواز است. این هنر تنها مختص بازارهای سنتی و سرپوشیده اصفهان نیست. در دیگر شهرهای ایران نیز هنرمندان زیادی مشغول این حرفه‌اند. اما در اهواز، این مصنوعات به گونه‌ای ظریف و استادانه خلق می‌شوند که تحسین هر بیننده را بر می‌انگیزانند. قلم زنی هنری است که با روش‌ها و شگردهای خاصی، روی بدنه ظروف فلزی طرح و نقوشی زیبا رسم می‌کند. سپس هنرمندان ظرف را با خاک اره یا قیر و خاکستر پر می‌نمایند. سپس با چکش و قلم طرح و نقش مورد نظر را روی ظرف حک می‌کنند. بعد از این که ظرف با نقش و نگارهای ایرانی حکاکی شد، نوبت به آن می رسد تا با خمیر مینا، به آن جلوه ای دیدنی بدهند. پوشش یک لعاب براق و درخشان کار را تمام می کند . آخرین مرحله گذاشتن ظرف در کوره است.. آن چه در دست های هنرمند اهوازی می درخشد، هنر صنعتی است به نام ظرف قلمزنی.

گلیم بافی از دیگر صنایع دستی اهواز

در بین انواع صنایع دستی اهواز باید به گلیم بافی نیز اشاره کرد. قومیت ها و فرهنگ های مختلفی که در خوزستان و مرکز این استان وجود دارد، زمینه ساز ظهور هنرهای مختلفی است. از جمله این هنرها گلیم بافی است. این هنر ظریف بیشتر محصول دست زنان و دختران عشایر و روستایی اهواز است. خوب است بدانید، گلیم نیز مانند قالی بر روی دار بافته می شود. تفاوت گلیم با قالی در این است که گلیم دارای پرز نیست. هر چند که بافندگان عرب، در بافته های خود از پشم نیز استفاده می کنند. طرح و رنگ گلیم‌های عرب نشین های اهوازی متنوع و دارای رنگ‌های سبز ، صورتی، سرخ، سرمه ای، سفید و نارنجی و بالاخره آبی است. در حالی که گلیم بافان دیگری نیز هستند که از طرح های هندسی در گلیم های خود بهره می برند. گلیم هفتکل، جزء مصنوعات ارزشمندی است که در بین توریست ها و گردشگران بسیار طرفدار دارد.

خراطی؛ از دیگر صنایع دستی اهواز

یکی دیگر از صنایع دستی اهواز که علاقمندان خود را داراست، خراطی است. این هنر روی چوب انجام می شود. سرزمین حاصلخیز خوزستان مواد اولیه این هنر را به راحتی در اختیار هنرمندان قرار می دهد. خراطی ابزار و وسایل خاص خود را می طلبد. قلیان های خراطی شده، ظروف و وسایل تزئینی زیادی را می توان در بازارهای اهواز ببینید که خراطی شده و به زیبایی وافری رسیده اند.

بوریا بافی

فهرست صنایع دستی اهواز را با بوریا بافی ادامه می دهیم. این هنر با دم دستی ترین مواد اولیه که به وفور در اختیار مردم قرار گرفته است، به وجود می آید. برگ نی ها وقتی در هم تنیده می شوند، محصولات و مصنوعاتی می سازند که بسیار کاربردی و زیباست. از قدیم بوریا بافی یکی از مشاغل مهم و خانگی در اهواز می باشد. زیراندازهایی که با این هنر آفریده شده اند، در ساخت مضیف و تزیین اتاق مهمان خانه نقش پررنگی داشته است. بافت بوریا هر چند سخت و نیازمند دستان چابک و نیرومند است، اما محصولی که خلق می کند، سراسر زیبایی و لطافت است. گفتنی است، بیشتر مردان به این هنر روی می آورند و از پس سختی کار نیز به خوبی بر می آیند. از بوریا فقط برای پوشاندن کف خانه ها استفاده نمی شود. بوریا در مسقف کردن خانه ها نیز نقش دارد.

عبابافی یکی از صنایع دستی اهواز

در بین صنایع دستی اهواز، عبابافی جایگاه مهمی دارد. این هنر در اهواز به ویژه در جنوب ایران رونق خوبی دارد. دلیل این امر پوشش مردان اهوازی و لباس هایی است که به صورت بومی و سنتی از آن استفاده می کنند. هر چند که این هنر صنعت با وجود ماشین نساجی قدیمی شده است، اما همچنان افرادی هستند که برای کار دست ارزش قائل هستند. عبا وقار و بزرگی را القاء می کند. از همین رو، عبایی که ساخته دست باشد، به بهترین قیمت خریدار می شود و همچنان بازار گرم خود را حفظ کرده است.
خوب است بدانید، عبا که یکی از صنایع دستی اهواز به شمار می رود، دارای سابقه ای بیش از پانصدسال است. رنگ های متنوعی چون خرمایی، خاکستری، شیری، مشکی باعث شده است تا در همه مناسبت ها بتوان از آن استفاده کرد. عبایی که در تابستان مورد استفاده قرار می گیرد، ظریف و خنک بوده و برای زمستان نیز از عبایی با تار و پودهایی ضخیم استفاده می شود. شما می توانید در سفرتان به اهواز عبای سنتی را از بازارهای سنتی و قدیمی این شهر خریداری و به خانه ببرید.

دشداشه و لباس های سنتی

لباس های سنتی خاص زنان و مردان اهواز به قدری زیبا و جذاب است که نمی توان آن را جز صنایع دستی اهواز به شمار نیاورد. این لباس ها، به خوبی خنکای مطلوب را به بدن هدیه داده و در زیباتر کردن اندام فرد نیز موثر هستند. رنگ های جذاب، طراح های متنوع و شادی که در ساخت این لباس ها و روسری ها به کار رفته است، تحسین برانگیز است.

کپوبافی

اگر در بین صنایع دستی اهواز به دنبال محصولی خاص و منحصر به فرد می‌گردید، حتما به غرفه‌های فروش کپوبافی مراجعه بفرمایید. این سازه‌ها، ظروفی هستند که بسیار جذاب و رنگارنگ می باشند. این یک سوغاتی خاص و یونیک است که می تواند همه زیبایی های اهواز را در خود انعکاس دهد. رنگ های شاداب، لطافت و ظرافت این ظروف، چکیده ای از خوش ذوقی و سلیقه این مردم است. خوب است بدانید، کپو به معنی سر می‌باشد. دلیل این نامگذاری برای کروی شکل بودن درب این نوع ظروف است. این ظروف از گیاه کرتک ساخته می‌شود. مواد اولیه آن به وفور در حوزه های باتلاقی و هورهای خوزستان موجود است. خوبی این ظروف در این است که هیچ نوع آفتی قادر به از بین بردن این گیاه نیست. لذا عمر مفید این ظروف تضمین شده می‌باشد. بانوان هنرمند کپو باف، در نهایت ذوق و سلیقه با همنشینی رنگ و طرح های بدیع، شاهکارهایی می سازند که می توان خانه های خود را با آن زینت داد.

مینا کاری روی طلا از صنایع دستی اهواز

یکی از پرجلوه و گران ترین صنایع دستی اهواز، میناکاری روی طلا است. خوب است بدانید، بیشتر هنرمندان این صنعت، صابئی نام دارند و از پیروان حضرت یحیی علیه السلام می باشند. برخی از هنرمندان این رشته، به شهرت جهانی نیز دست یافته اند و آثارشان در موزه ها و نگارخانه های مهم دنیا نیز به نمایش گذاشته می شود. این هنرمندان، بر روی ظروف و قطعات طلا نقش هایی دل انگیز خلق می کنند که همگی درون مایه های خوزستانی دارد. به این معنی که شما نقش نخل، قایقی بر روی رودخانه یا دریا را می بینید که یکی از تم های اصیل این سرزمین است. گاه بر روی ظرف نقش شتر و رود کارون دیده می شود که اصالت این ظروف و قطعات طلا را دو چندان می کند. ساخت زیورآلاتی چون انگشتر، سینه ریز و حمایل، گوشوار و دستبند با جلوه ای مینا هر بیننده ای را به وجد می آورد.

حصیر بافی

حصیر بافی فقط یکی از صنایع دستی اهواز نیست، بلکه یادآور پیشینه و خاطرات دور مردمی است که زندگی شان با نخل و برگ های آن گره خورده است. این هنر پنج هزار ساله، مصنوعات متنوعی را به بازار روانه می سازد که بسیار زیبا و اصیل است. بادبزن، دمپایی، سبدهای حصیری و بسیار لوازم و وسایل دیگر می تواند از برگ درخت خرما ساخته شود و به یکی از کاربردی ترین ملزومات زندگی بدل شود. این هنر صنعت عمری به درازای کشاورزی و دامداری دارد و بسیار قدیمی است.

سخن پایانی

صنایع دستی اهواز بسیار متنوع و کاربردی هستند. همین امر باعث شده است، تا سالانه با فروش این صنایع هنرمندان اهوازی به درآمدی پایدار در این زمینه برسند. آنچه که گردشگر به عنوان سوغاتی از اهواز به خانه می برد، تنها یک سازه هنری نیست. بلکه بخشی از تمدن باستانی، ذوق و سلیقه مردم اهواز و خوزستان است.

شما کدامیک از صنایع دستی اهواز را بیشتر می پسندید؟