روانشناس بالینی روان درمانگری است که به کاوش در رفتارها و احساسات افراد می پردازد و گره های شخصیتی ایشان را شناسایی می کند. روانشناسی بالینی زیر مجموعه علم روانشناسی است و طیف وسیعی از بیماری های روانی را مورد بررسی قرار می دهد.
روانشناسان بالینی در حوزه های مختلف روانشناسی ورود پیدا می کنند. کسانی که صاحب چنین دانشی هستند و در این زمینه تخصص کافی را به دست آورده اند می توانند در مراکز گوناگون به ارائه خدمات بپردازند.
برای آشنایی با روانشناسی بالینی باید مسائلی همچون بیماری های مرتبط، روش های تشخیصی و درمانی و حوزه فعالیت این دسته از روانشناسان را مورد بررسی قرار داد.
شناخت حوزه فعالیت روانشناس بالینی
روانشناس بالینی به بررسی و ارزیابی اختلالات روحی و روانی و تشخیص آن می پردازد. سپس با ارائه روش های مختلف افراد را تحت درمان قرار میدهد. اختلالات روانی در رفتار افراد انعکاس پیدا می کند و علائم بیماری قابل مشاهده و ارزیابی است. در طول زمان با پیشرفت بیماری زندگی روزمره شخص و روابط وی با سایر اعضا خانواده و اجتماع تحت شعاع قرار می گیرد.
حوزه فعالیت روانشناسان بالینی بسیار گسترده است و انواع اختلالات روانی، ناهنجاری ها و بیماری های روحی را مورد بررسی قرار می دهند. بیماری های روانی تحت تاثیر سابقه ژنتیک، روابط خانوادگی و محیط اجتماع ظهور و بروز پیدا می کنند. آسیب های روحی خلق و خوی افراد را دگرگون می سازند و رفتارهای مخربی در شخص دیده می شود. روانشناسی بالینی به تشخیص این ناهنجاری ها و درمان آن می پردازد.
در روانشناسی بالینی از چه روش هایی استفاده می شود؟
رویکرد روانشناس بالینی برای درمان شخص به سه دسته تقسیم می شود. این موارد عبارتند از ارزیابی و تشخیص، روانکاوی و ارائه روش های درمانی که هر کدام از این مراحل طی دوره زمانی مشخص و تکنیک های علمی انجام می شود.
ارزیابی و تشخیص: در این مرحله روانشناس به درک احساسات بیمار می پردازد و با گرفتن تست های روانشناسی مختلف و انجام مصاحبه اختلال فرد را تشخیص می دهد. گرفتن تاریخچه زندگی فرد و ارتباط مداوم با وی می تواند درونیات فرد را آشکار کند.
روانکاوی: یکی از مراحل مهم در درمان بیماری های روانی انجام روانکاوی است. اهمیت این مرحله به اندازه ای است که بیشتر درمانگران قبل از اینکه به طور حرفه ای مشغول فعالیت شوند با مراجعه به اساتید برتر به روانکاوی خود می پردازند. این افراد با بررسی طرحواره های مختلف گره های روحی خود را می گشایند و برای متعادل سازی روان خود اقدام می کنند. در این روش دوران کودکی فرد مورد بررسی قرار می گیرد و اختلالات روانی ریشه یابی می شود.
ارائه روش های درمانی: در این مرحله روانشناس بالینی برای درمان شخص از دو روش روان درمانی و رفتار درمانی بهره خواهد برد. تکنیک های مختلفی به فرد آموزش داده می شود که با اجرای آن اختلالات روانی کنترل و در برخی مواقع تا حد زیادی برطرف خواهد شد.
آیا در روانشناسی بالینی دارو تجویز می شود؟
روانشناسی بالینی شاخه ای از علوم انسانی است که فرد پس از گذراندن دوره کارشناسی امکان ارائه خدمات در مراکز مختلف را پیدا می کند. کارشناس روانشناسی بالینی شخصیت فرد مورد ارزیابی قرار می دهد و با توجه به اختلالات روحی ایشان راهکارهای عملی برای اصلاح رفتار وی ارائه خواهد داد. روانشناس در حوزه تخصص خود دارو تجویز نمی کند و تلاش می نماید با ارائه تکنیک ها و روش های علمی به بهبودی فرد کمک کند.
در صورتی که روانشناس بالینی تشخیص دهد که در کنار روان درمانی فرد به دارو نیاز دارد وی را به روانپزشک ارجاع خواهد داد. بنابراین تجویز دارو در حوزه تخصص دکتر روانشناس نمی باشد و رویکرد آن مبتنی بر روانکاوی و ریشه یابی مشکلات شخصیتی فرد است.
چه کسانی باید به روانشناس بالینی مراجعه کنند؟
بیشتر مشکلات روانی مانند اضطراب، ترس و افسردگی گره های روحی هستند که موجب اختلال در شخصیت و رفتار فرد می شوند. زمانی که شخص برای روان درمانی اقدام می کند روانشناس تلاش می کند با واکاوی شخصیت وی گره های روحی را بیابد و شخص را درمان کند.
روانشناس بالینی به درمان بیماری های مختلف روحی می پردازد، بیماری هایی مانند:
– اضطراب و استرس شدید
– ترس های مزمن
– وسواس فکری، وسواس عملی
– افسردگی و حالت شیدایی
– بدبینی، شکاک بودن و اختلال پارانوئید
– تفکر خودکشی یا آسیب به دیگران
– اختلال خواب و بی خوابی
– بیش فعالی و اوتیسم
– ناتوانی ذهنی
– اختلال در یادگیری
– اعتیاد به مواد مخدر، مشروبات الکلی، بازی های کامپیوتری، قمار، شرط بندی و هر نوع اعتیاد روحی و جسمی
به این ترتیب تمام افرادی که با اختلالات روانی روبرو هستند و زندگی آنها تحت تاثیر این اختلال قرار گرفته است می توانند به متخصص روانشناسی بالینی مراجعه کنند.
چه زمانی باید به کارشناس روانشناسی بالینی مراجعه کرد؟
ارتباط با روانشناس بالینی برای بسیاری از افراد یک امر ضروری است. افراد جامعه در طول زندگی خود احساسات مختلفی را تجربه می کنند. اما گاهی این احساسات روند عادی زندگی را مختل می سازد. به طور مثال ترس یک احساس طبیعی در وجود انسان است اما در صورتی که این ترس به طور غیر واقعی جلوه کند می تواند اضطراب دائمی را برای افراد به وجود بیاورد.
کسانی هستند که در زندگی روزمره خود نگرانی های بی دلیل دارند. احساس دلشوره آنها را رها نمی کند. اضطراب این افراد دیگران را هم در تنگنا قرار میدهد. به طور مثال یک مادر اضطرابی از بسیاری از فعالیت های طبیعی فرزند خود جلوگیری می کند و نگرانی های ذهنی او اجازه آزادی عمل به فرزند را نمی دهد.
اضطراب یکی از اختلالات روانی است. بیماری های روانی انواع مختلفی دارند، اختلالاتی مانند افسردگی، گوشه گیری، خجالتی بودن و سایر مشکلات روانی که زندگی روزمره افراد را از حالت طبیعی خارج می کنند. در چنین مواقعی افراد باید به دنبال درمان ریشه ای بیماری روحی خود باشند.
روانشناس بالینی به افراد کمک می کند که مهار احساسات خود را به دست بگیرند و از بسیاری از ناراحتی های روحی رها شوند. انجام تکنیک های مختلف روانشناسی موجب اصلاح رفتار فرد می شود. تلاش برای تغییر نتایج بهتری نسبت به درمان های موقتی و پاک کردن صورت مسئله خواهد داشت.
مقاله مرتبط: روانشناسی خانواده چیست و چه کاربردهایی دارد؟
روانشناسان بالینی در چه حوزه هایی فعالیت می کنند؟
حوزه فعالیت روانشناس بالینی متفاوت می باشد. افراد بسته به علاقه مندی خود این نوع فعالیت ها را انتخاب می کنند. مطالعه و تحقیق یکی از امور مهم در تشخیص و درمان بیماری ها است. برخی افراد با ورود به این حیطه اقدام به جمع آوری اطلاعات زمینه ای می کنند. انجام تست های روانشناسی با داشتن جامعه آماری گسترده، قرار دادن افراد در شرایط آزمایشگاهی و بررسی رفتار ایشان، مصاحبه با افراد مختلف، بررسی تاریخچه زندگی افراد، ریشه یابی رفتار قشر های مختلف جامعه از جمله فعالیت هایی است که انجام می شود.
مشاوره و آموزش از دیگر فعالیت های یک روانشناس است. آموزش تکنیک های روانشناسی می تواند در پیشگیری از بیماری های مختلف راهگشا باشد. کسانی که قبل از ازدواج به مشاوره ازدواج مراجعه می کنند، یا خانواده هایی که در تربیت فرزند خود از درمانگر کمک می گیرند می توانند از بروز بسیاری از ناسازگاری ها و ناهنجاری ها جلوگیری نمایند.
نظارت و مداخله در حوزه فعالیت روانکاوی و مدیریت بر آن یکی دیگر از فعالیت های روانشناس است. رویکرد روانشناس برای درمان افراد ابتدا روانکاوی و سپس روان درمانی و رفتار درمانی می باشد. نظارت بر این بخش کمک می کند که نتیجه بهتری در بهبودی افراد حاصل شود.
در چه مراکزی روانشناس بالینی حضور دارد؟
علم روانشناسی شاخه های مختلفی دارد، روانشناسی سلامت، روانشناسی کودک و نوجوان، روانشناسی اختلال یادگیری و… که هر کدام در یکی از بخش های جامعه می تواند کارآمد باشد.
اما روانشناس بالینی امکان فعالیت در حوزه های گوناگون را دارد. به طور مثال مدارس، بیمارستان ها، زندان، خانه سالمندان، مهدکودک ها، دادگاه های خانواده، دادگاه های اطفال، درمانگاه ها و… به وجود روانشناس نیاز دارند. روانشناسان می توانند در شاخه های مختلف مانند درمانگر ازدواج، مشاوره خانواده، مشاوره و روانشناسی در مدارس، روانشناس کودک، روانشناسی صنعتی و سازمانی فعالیت کنند.
وجود روانشناس در هر کدام از این محیط ها بسیار ضروری است. به طور مثال خانه سالمندان یکی از مکان هایی است که می تواند ورود به آن اختلالات روانی بسیاری را برای افراد به وجود بیاورد. کسانی که قبلا در سطح اجتماع حضور فعالی داشته اند و در کانون خانواده زندگی روزمره خود را میگذراندند، اکنون باید در تنهایی محیط آسایشگاه را بپذیرند، و این مسئله زمینه ساز اختلالات روحی است.
سخن پایانی
یک روانشناس بالینی اختلالات روحی متعددی را مورد ارزیابی و درمان قرار میدهد. حوزه فعالیت این دسته از روانشناسان گسترده می باشد و باید اطلاعات خود را در زمینه های گوناگون افزایش دهند.
اطلاع از مسائل حقوقی، مشکلات اجتماعی، مسائل روز اقتصادی، آشنایی با علوم پزشکی، جامعه شناسی، تجزیه و تحلیل به روانشناس کمک می کند که درک بهتری نسبت به مشکلات مراجعان خود داشته باشد و راهکارهای درست و عملی را به ایشان ارائه نماید. افراد می توانند با مراجعه به روانشناس بالینی آسیب های روحی خود به خوبی درمان کنند. درمان مشکلات روانی باعث ارتباط بهتر با سایر اعضا خانواده و کسب موفقیت های بیشتر در سطح اجتماع خواهد شد.
