روانشناسی شخصیت چیست؟(معرفی انواع تست روانشناسی)

آنچه تحت اصطلاح رایج شخصیت بین مردم توصیف می شود، تنها به معنای شیوه رفتار و خلقیات یک فرد نیست، بلکه واشکافی آن می تواند سلامت عاطفی هر انسان را نیز به تصویر بکشد. شخصیت توصیف یا قضاوتی است که به طور مداوم از زبان مردم می شنوید. اما به آن محدود نمی شود. لازم است بدانید علم شخصیت شناسی شاخه‌ای از روانشناسی امروزی است که بر تمام روابطتان با دیگران و سبک زندگی تاثیر گذار است. روانشناسی شخصیت در عصر حاضر به یکی از کانون‌های توجه پژوهشگران و روانشناسان تبدیل شده که در مورد تکامل شخصیت و چگونگی تاثیر آن بر رفتار و طرز تفکر افراد و ارتباط شان با دیگران تحقیق می‌کند.

در این حوزه از روانشناسی شخصیت تمرکز اصلی روی مسئله است که سبک زندگی هر فرد چگونه بر شکل گیری شخصیت اش تاثیر می‌گذارد. تفاوت آن در افراد مختلف به چه ترتیبی است؟ گام بعدی اینکه چگونه میتوان شباهت افراد را در جنبه های مختلف شخصیت تشخیص داد؟ در این بین روانشناسان سعی می‌کنند اختلالات شخصیتی را از ورای رفتار و ذهنیات افراد بیرون بکشند و با ارزیابی و تشخیص به موقع به درمان سریع آن کمک کنند.

با وجود اینکه هنوز بین روانشناسان تعریف های متفاوتی از شخصیت و عوامل تاثیرگذار در آن مطرح می شود. اما آنچه واضح است این پدیده از درون هر فردی رشد کرده و از جایی به بعد به ثبات می رسد. در حقیقت ما تحت تاثیر الگوهای فکری و رفتاری و نوع نگرشی که به محیط اجتماعی داریم، دید متفاوتی به مسائل پیدا می کنیم. به عبارتی شخصیت بر نوع نگرش و باور ما در مورد اجتماع، دیگران و دنیای پیرامون تاثیر می گذارد. حال باید بدانیم روانشناسی شخصیت چه کمکی به زندگی بشر می کند؟

روانشناسی شخصیت چیست؟

آیا تا به حال به این موضوع فکر کرده اید که چه عواملی شخصیت کنونی شما را شکل داده اند؟ چه چیزی باعث می شود در شرایط خاص رفتارهای متفاوتی را از خود بروز دهید؟ برای شروع لازم است بگویم مهمترین فاکتورهایی که بر شخصیت و رفتار هر فرد و نحوه تکامل آن تاثیر میگذارد، تربیت، سیر تجربیات زندگی و ژنتیک است. در پاسخی ساده می شود گفت روانشناسان به کمک این علم نوظهور می توانند پیش بینی کنند افراد با توجه به نوع رشد شخصیتی شان در خانواده چگونه با موقعیت ها و اطرافیانشان و ارزش ها و ارجحیت های زندگی مواجه می شوند. روانشناسان به دنبال این هستند که بدانند هر شخص با توجه به نحوه رشد و تربیت چه ویژگی های درونی دارد که خودش هم به طور کامل از آنها آگاهی ندارد؟ در ضمن تفاوتهای فردی و شباهت های شخصیتی افراد را ارزیابی می کنند. در نهایت می توانند اختلالات شخصیتی را که در زندگی روزمره تداخل ایجاد می کند را شناسایی و درمان کنند.

برای اینکه به نظریات و تست های شخصیت شناسی وارد شویم، ابتدا باید بدانیم مفهوم شخصیت چیست و در این مسیر به دنبال چه چیزهایی هستیم؟ با اینکه تعاریف متفاوتی از شخصیت ارائه شده است، اما مضمون کلی آنها به این صورت است: شخصیت یا Personality به مجموعه ای از خصلت ها و صفات رفتاری گفته می شود که در طول زندگی فرد شکل گرفته و ویژگیهای او را توصیف می کند. مواردی همچون احساسات، اندیشه ها، رویکردها، درک شخص از خودش و خیلی از عادات خلقی و رفتاری دیگر است.

جالب است بدانید این نگرش ها و آرزوها به روش شخصی فرد برای سازگاری با محیط و افراد تبدیل می شود و ابعاد شخصیتش را می سازد. به بیان خیلی ساده تر شخصیت شیوه ای است که فرد رفتار می کند و یا می اندیشد. با این توصیف شخصیت روز به روز الگوهای گسترده تری از افکار، نگرشها و احساسات فرد را در بر می گیرد.

شخصیت شناسی با نظریه های روانشناسی شخصیت

در حال حاضر تئوری های مختلفی برای شناسایی جنبه های مختلف شخصیتی افراد وجود دارد. برخی از این تئوریها بر نحوه تکامل و رشد شخصیت تمرکز دارند. در مقابل برخی دیگر به تفاوتهای فردی در حیطه شخصیت شناسی می پردازند. به طور کلی این تئوریها بر این مسئله توافق دارند که مجموعه ای از خصوصیات رفتاری و باورها شخصیت را شکل می دهند. اما در این میان تمرکز اصلی بر این مسئله معطوف شده که کدام ویژگی ها بنیان های اصلی شخصیت را می سازند. در کل چه گستره ای از ویژگیهای شخصیتی وجود دارد؟ در نهایت این ویژگیها چه تاثیری بر ارتباط فرد با دیگران و موفقیت او در مناسبات شغلی و اجتماعی دارد.

شاید باورش سخت باشد اما حتی تاثیر اسم بر شخصیت افراد در این علم مورد توجه قرار میگیرد. تا حدی که روانشناسان حدس می زنند افراد سبک رفتاری شان را با اسمی که یدک می کشند همسو می کنند.

قبلا در مقاله ای به تاثیر اسم بر شخصیت افراد صحبت کرده ایم، که از اینجا می توانید مطالعه کنید.

اهمیت روانشناسی شخصیت

شناخت تیپ شخصیتی و ویژگی های درونی باعث می شود خیلی راحت تر در مواجهه با افراد دیگر و جامعه زندگی کنیم. بنابراین برای بهبود بخشیدن کیفیت زندگی و شادتر زیستن لازم است روی شناخت شخصیت خود کار کنیم. از سوی دیگر با شناسایی این ویژگی های شخصیتی می توانیم تصویر ذهنی خود را نسبت به اطرافیان تغییر داده و نگرش بهتری را انتخاب کنیم. علاوه بر این روانشناسی شخصیت در گام های بالاتر حتی اختلالات روانی را شناسایی کرده و به فرد کمک می کند احساسات و رفتار خود را کنترل کند.

به نظرتان چه نوع شخصیتی در شما غالب است دلسوز و فداکار و وظیفه شناس هستید یا مضطرب، درونگرا و درگیر با خشم های درونی؟ به کمک تست روانشناسی شخصیت می توانید کلیت شخصیت و ضعف ها و قوت هایتان را تشخیص دهید. شخصیت از پنج آیتم یا شاخه بنیادی تشکیل شده که هر کدام زیر شاخه هایی دارند. در ادامه با دو نمونه از آزمون های شخصیت شناسی در علم روانشناسی آشنا می شویم.

تست شخصیت شناسی mbti

احتمالا به گوشتان خورده که بعضی افراد علاقه مند به شناسایی تیپ های شخصیتی متفاوت در اطرافیانشان هستند. مثلا شخصیت افراد را با عنوان های INTJ , ESTP معرفی می کنند. این کد رمزها مربوط به پرکاربردترین تست شخصیتی دنیا است. این تست متداول در قالب پرسشنامه ای اجرایی می شود. اولویتها و علایق و همچنین نقاط ضعف و قوت هر شخص را شناسایی می کند. تست شخصیتی MBTI یا مایرز بریگز که توسط کاترین بریگز و دخترش ایزابل مایرز در مورد تیپ های شخصیتی طراحی شده، ویژگیهای فردی و ترجیحات شخصی را نشان می دهد. این نظریه بر مبنای نتایج مطالعات روی نظریه کارل یونگ در ارتباط با انواع شخصیت ها ساخته شده است.

تست mbti نوعی ابزار روانشناسی شخصیت بر پایه آزمایشات و پرسشنامه ها برای دستیابی به اطلاعاتی در راستای پیش بینی ویژگیهای شخصیتی فرد است. در نتایج این تست به بینشی در مورد تفکرات و رفتارهای فرد می رسیم که به انتخاب شغل، نحوه تعامل فرد با دیگران، بهبود روابط با اطرافیان و حل تعارض ها و مهم تر از همه خود آگاهی کمک می کند.

تست MBTI چه کارایی دارد؟

این تست معروف برای شناسایی خصوصیات رفتاری و فکری فرد در بسیاری از مطالعات مورد استفاده قرار گرفته و ابزار کارآمدی برای شناسایی موارد زیر است:
برگزیدن شغلی مناسب هماهنگ با روحیات
خودشناسی و بالا بردن توانایی های روانی
انواع مشاوره های تحصیلی یا برای انتخاب رشته
مطالعات و پژوهش های علمی
مشاوره های شروع روابط و ازدواج
رفع مشکلات بین فردی و حل اختلافات خانوادگی و مشاوره ها
بدون تردید می توان گفت تست شخصیت شناسی MBTI سریع ترین نوع آزمون خودشناسی است. ممکن است کامل ترین ارزیابی روانشناسی نباشد اما در مدت کوتاهی اطلاعات و سرنخ های خوبی ارائه می دهد. جالب است بدانید این تست مشهور در آمریکا بسیار پرکاربرد است. سالانه حدود ۲ میلیون نفر به طور رایگان برای خودشناسی از آن کمک می گیرند.

مزایای تست MBTI

تست شخصیت شناسی mbti خیلی فوری و ساده انجام می شود- بعد از دریافت اطلاعات آن به خوبی به ضعف و قوت هایتان واقف می شوید- به بهبود روابط شما با دیگران کمک می کند- آگاهی کلی شما را نسبت به انواع شخصیت ها بالا می برد
این تست انواع تیپ های شخصیتی و ویژگی های اختصاصی آنها را ارزیابی می کند- در این آزمون افراد بر اساس ۴ معیار اصلی و ۸ خصوصیت مورد ارزیابی قرار می گیرند: درونگرایی I و برون گرایی E- شهودی N یا حسی S بودن- منطقی T یا احساسی F- ادراکی P یا قضاوتی J
از ترکیب این خصوصیات با همدیگر یک کد رمز ۴ حرفی بیرون می آید. غالب شدن هر کدام از ویژگیها در نهایت ۱۶ تیپ شخصیتی را مطرح می کند. در نتیجه با ترکیب هر یک از عنوانهای فوق صفات بروز یافته افراد توصیف می شود.

بیشتر بخوانیم: خصوصیات افراد درونگرا چیست؟( نقاط قوت و ضعف این افراد را بشناسید)

تست شخصیت شناسی disc

حال می رسیم به تست disc که اطلاعات ریزتر و دقیق تری از روانشناسی شخصیت را برای شما واشکافی می کند. آزمون DISC اصطلاحا به نام تست دیسک هم شناخته می شود. در مورد تمایلات طبیعی و علایق تان و همچنین کانون های ضعف و قوت درک بهتری از خودتان به شما می دهد. هنگامی که به درک روشن تری از رفتارهای خودتان و دیگران می رسید، از سوء تفاهم ها جلوگیری شده و ارتباطات موثرتری برقرار می کنید. در این روند در درجه اول به انگیزه ها، اولویتها و ویژگیهای شخصیتی خود آگاهی می یابید.
نتایج حاصل از این تست روانشناسی شخصیت کمک می کند تا محیط کاری ایده آل تان را شناسایی کرده و در مورد انتخاب شغل تصمیمات آگاهانه تری بگیرید.یکی از مهم ترین نتایج تست DISC این است که استرس های درونی تان را شناخته و راهکارهای هدفمندتری برای مدیریت استرس به کار ببرید. یکی از نتایج عالی تست دیسک در فعالیت های گروهی ظاهر می شود که به مدیران تیم های کاری کمک می کند رفتارهای افرد زیر مجموعه خود را بهتر درک کنند و ارتباط بهتری با آنها برقرار کنند.

تفسیر خروجی این تست روانشناسی شخصیت حاوی ویژگیهای غالب(D,I,S,C) و مشخص کننده ۱۵ تیپ شخصیتی است. جنبه های مختلف ویژگیهای شخص را توصیف می کند. این تست تفاوتهای فردی را نشان داده و زبانی مشترک برای ارتباط با افراد ارائه می دهد. افراد به کمک شناخت ویژگی های درونی می توانند خصوصیات رفتاری خود را بهتر درک کنند. در وهله بعدی از یافته های تست برای تطبیق رفتار خود با دیگران در قالب تیم کاری، رهبر یک گروه یا روابط فروش استفاده می کنند.

سخن پایانی

روانشناسی شخصیت تنها برای پی بردن به سلامت روانی و شخصیت طبیعی و سالم فرد نیست. روانشناسان در این فرآیند تمایل دارند اختلالات احتمالی را که به بروز مشکل در محیط های اجتماعی کار و مدرسه و دانشگاه منجر می شود پیدا کنند. با شناخت عواملی که به پریشانی شخص منجر شده می توان مهارت افراد را برای مقابله با مشکلات شخصیت و کنترل بهتر آنها توسعه داد.