شاید شما به عنوان والدین کودکان، تا به حال روش های مختلفی را برای تنبیه کودکان انجام داده اید تا به هر حال کودکان درست تربیت شوند یا درست رفتار کنند. تنبیه کردن کودکان، مزیت ها و معایب خاص خودش را دارد. در گذشته، بسیاری از پدر و مادرها بر این باور بودند که تنبیه کردن کودکان لازم و ضروری است. اما آیا واقعا این گونه است؟ به طور کلی، تنبیه بدنی کودکان نمی تواند موثر و خوب باشد؛ اما برخی از روش های تنبیه نیز وجود دارند که در گروه روش های تعیین کردن نظم و انضباط برای کودکان قرار می گیرند. در ادامه این مقاله قصد داریم بهترین و سالم ترین روش های تنبیه کودک را تعریف کنیم. پس با ما در ادامه این مقاله همراه باشید.
انواع تنبیه کودکان
شاید شما هم برای تربیت فرزند خودتان دوست داشته باشید که از روش های موثر کمک بگیرید. به طور کلی، تنبیه کودکان از جمله روش های تربیتی برای فرزندان محسوب می شود. اما باید بدانید که انواع تنبیه چیستند و کدام نوع تنبیه برای کودکان و تربیت آن ها موثر واقع می شود؟
تنبیه بدنی کودکان
تنبیه کودکان استفاده از نیروی جسمی با هدف ایجاد درد و ناراحتی در کودک است. تنبیه بدنی کودک معمولا شامل کتک زدن، سیلی زدن، ضربه زدن و … می باشد. همچنین، گاهی ممکن است برخی از والدین کودکان را مجبور کنند تا در یک موقعیت ناراحت کننده و به صورت ثابت بایستند.
تنبیه غیر بدنی کودکان
تنبیه غیر بدنی کودکان که جزء موثرترین روش های تنبیه کودکان محسوب می شود، یکی از بهترین روش ها برای رسیدن به نتیجه خوب برای تربیت فرزند است. در تنبیه غیر بدنی کودکان، نیازی به فشار وارد کردن به کودک نیست و می توان او را با کلام، رفتار و وسیله های دیگر تربیت کرد. در واقع، روش های تنبیه غیر بدنی کودکان، با نام تنبیه شناخته نمی شوند. بلکه روش هایی برای تعیین نظم و انضباط کودکان محسوب می شوند.
چرا تنبیه کودکان در تربیت آن ها موثر نیست؟
اجازه دهید که با شما صادقانه صحبت کنیم. آیا به نظر شما تنبیه کردن کودکان، می تواند روش مناسبی برای تربیت آن ها باشد. تنبیه کودک به او می گوید که چه کاری انجام دهد. در این روش، به کودک یادآوری نمی شود که چه کاری درست است و باید آن را انجام دهد. حتما تا به حال روش های مختلفی را برای تنبیه کودکان امتحان کرده‌اید تا اوضاع را تغییر دهید؛ اما کدام روش تنبیه کودک موثر واقع شده است؟
تنبیه جایگزین بهتری برای آموزش نیست. شما باید به کودک خودتان آموزش دهید تا تربیت درستی داشته باشد. آموزش یعنی اینکه به کودک خودتان یاد بدهید که چه کارهایی را باید انجام دهد. شما باید هم برای کارهایی که کودک انجام نمی دهد و هم برای کارهایی که انجام می دهد، بازخورد مثبت داشته باشید.
چرا انضباط به جای تنبیه کودکان؟
هیچ یک از والدین دوست ندارند که فریاد بزنند یا بچه های خودشان را کتک بزنند. در واقع، این اتفاق زمانی می افتد که والدین نمی توانند کاری دیگری انجام دهند. چون استرس دارند و هیچ راه دیگری را برای رفع مشکل نمی بینند.
فریاد زدن، کتک زدن کودکان و روش های تنبیه جسمی و کلامی کودکان، نمی تواند پاسخگوی روش های مناسب تربیت کودکان باشد. حتی تنبیه کودکان به صورت جسمی، می تواند بر روی زندگی آن ها تاثیر بسیار بدی بگذارد. دیده شده است که بسیاری از کودکان دارای روش تربیت تنبیه بدنی و کلامی، دارای استرس شدیدی هستند و شاهد پیامدهای منفی از جمله ترک تحصیل، افسردگی، خودکشی، بیماری های قلبی و … بیشتر در این کودکان هستیم.
در واقع، تنبیه کودکان مانند یک داروی مسکن است که فقط کودک را ساکت می کند. اما می تواند در دراز مدت او را بیمار کند. بنابراین، والدین باید با توجه به مضرات تنبیه کودک، آن را کنار بگذارند و از روش های دیگر برای تربیت کودکان استفاده کنند. ایجاد رویکردهای انضباطی سالم و مثبت، ایجاد رابطه مثبت میان فرزند و والدین، تعیین انتظارات برای رفتار کودک و … از جمله روش های مناسب برای تربیت کودکان محسوب می شوند.
تعیین انضباط برای کودکان در سنین مختلف
برای اینکه از تنبیه کودکان دوری کنید، باید بتوانید آن ها را درست تربیت کنید. هر یک از کودکان در هر سنی که باشند، نیاز به تعیین انضباط و مقررات دارند که در ادامه به نکات مربوط به این موضوع اشاره می کنیم.
نوزادان
• نوزادان از تماشای والدین و نزدیکان خودشان یاد می گیرند که چه رفتاری داشته باشند، پس با آن ها جوری رفتار کنید که دوست دارید رفتار کنند.
• از زبان مثبت برای صحبت با نوزادان استفاده کنید. به طور مثال به او بگویید که زمان نشستن نیست.
• از نه گفتن در تعداد دفعات زیاد خودداری کنید. کلمه نه را برای مواقع ضروری نگه دارید.
• با شریک زندگی و دیگر مراقبان کودک صحبت کنید و قوانین مختلفی را برای نظم و انضباط نوزاد در نظر بگیرید. مهم است که همگی با یک رویکرد پیش بروید.
کودکان نوپا
• کودکان نوپا در حال امتحان کردن چیزهای جدید هستند. واقعیت این است که این کودکان رفتارهای مختلفی را از خودشان نشان می دهند تا متوجه شوند که شما چه واکنشی به رفتارهای آن ها نشان می دهید. بنابراین، به کارهای خوب کودکان خودتان بازخورد مثبت بدهید. همچنین، برای کارهای بد کودک خودتان، رفتارهای نامناسب، ناراحتی و … را نشان دهید تا کودکان متوجه شوند.
• زمانی که کودک شما در حال یاد گرفتن مهارت های جدید است، اجازه دهید تا خواب و تغذیه بهتری داشته باشید. چرا که کودکان در این سن، خستگی و گرسنگی بیشتری را تجربه می کنند.
• به کودک خودتان یاد بدهید که رفتارهای تهاجمی خودش را کنار بگذارد. قطعا شما هم باید از تنبیه کودکان در این سنین جلوگیری کنید تا رفتار غیر خشونت آمیز برای کودک شما وجود داشته باشد.
• ممکن است در این سنین اختلاف میان خواهر و برادرها باشد. این اختلافات را قبول کنید، ولی از هیچ کدام از بچه های خودتان طرفداری نکنید.
سن پیش دبستانی
• کودکان پیش دبستانی (۳ تا ۶ سال) هنوز در تلاش هستند تا متوجه شوند کارها و فعالیت ها چه تاثیری روی رفتارهای والدین دارند. آن ها ممکن است در این سنین، رفتارهای والدین، خواهر و برادر خودشان را زیر سوال ببرند.
• برخی از کارهایی که مناسب سن این کودکان است را انجام دهید. دستورالعمل های ساده و گام به گام را شروع کنید و برای هر کار خوب کودک به او پاداش بدهید.
• به فرزند خودتان یاد بدهید تا با دیگران همانطور رفتار کند که دوست دارد با او رفتار شود.
• به او توضیح دهید که عصبانی شدن در برخی از موقعیت ها مشکلی ندارد؛ اما نباید آن ها به کسی صدمه بزنند و یا چیزهایی را بشکنند. به آن ها یاد بدهید تا خشم خودشان را با روش های مثبت کنترل کنند.
کودکان در سنین دبستان
• کودکان ۷ سال به بالا و در سنین دبستان، درست و غلط را درک می کنند. این کودکان می توانند انتخاب کنند، اما انتخاب کردن در موقعیت های سخت برای آن ها دشوار است.
• در مورد انتظارات خانواده و عواقب منطقی عدم رعایت قوانین خانواده با کودک خودتان صحبت کنید.
• میان مسئولیت پذیری و امتیازات تعادل ایجاد کنید تا وقتی کودکان از قوانین خوب پیروی می کنند، امتیازات بیشتری هم دریافت کنند.
• نگرانی و احترام به دیگران را با الگوسازی به او یاد بدهید.
• هرگز اجازه تنبیه کودکان به صورت بدنی را در این سنین به خودتان و دیگران ندهید.
نوجوانان
• نوجوانان مهارت های تصمیم گیری مستقل را پیدا کرده اند و دارند آن را توسعه می دهند. لازم است که والدین عشق و حمایت خودشان را به نوجوانان بدهند و قوانین و انتظارات را به صورت روشن و متعادل ایجاد کنند.
• به نشان دادن محبت و توجه ادامه دهید و هر روز با کودک خود صحبت کنید. هر چقدر نوجوانان با پدر و مادر خودشان ارتباط بهتری داشته باشند، احتمالا انتخاب های سالمی نیز خواهند داشت.
• دوستان فرزند نوجوان خود را بشناسید و در مورد روابط مسئولانه و محترمانه با فرزند نوجوان خود صحبت کنید.
• از کارهایی که نوجوانان انجام می دهند، قدردانی کنید. دستاوردها و موفقیت های نوجوانان را ببینید و آن را تشویق کنید. شما می توانید با تحسین کردن فرزند خودتان برای جلوگیری از مصرف سیگار و مواد مخدر دیگر، به او آموزش دهید که انجام این کارها بسیار مضرند و برای سلامتی او مفید نیستند.
• برای فرزند نوجوان خودتان الگوی خوبی باشید. مطمئن باشید که بیشتر از هر سن دیگر، فرزند نوجوان شما از شما الگو می گیرد. بنابراین، هرگز از تنبیه کودکان در این سن استفاده نکنید که قطعا باعث ایجاد پیامدهای منفی و خطرناک می شود.
پیشنهاد می کنیم برای آشنایی با اصول تشویق کودکان، اینجا کلیک کنید و این مقاله را مطالعه کنید.
سخن پایانی
در این مقاله در مورد انواع روش های تعیین انضباط و مقررات به جای صحبت کردیم. با کمک روش های ذکر شده، می توانید بدون نیاز به نگرانی در مورد پیامدهای منفی تنبیه کودک، او را با روش های مناسب تربیت کنید. همانطور که در این مقاله به این موضوع اشاره کردیم، کودکان در سنین مختلف نیاز به رویکردهای تربیتی متفاوتی دارند. اما آن چیزی که واضح است این است که تنبیه جسمی و کلامی کودکان در هر سنی، نمی تواند جوابگوی تربیت درست کودکان باشد.
